czy wiesz, że …

Czy wiesz, że Energia wodna jest najważniejszym i szeroko wykorzystywanym źródłem energii odnawialnej?

Czy wiesz, że energia wodna stanowi 19% światowej produkcji energii elektrycznej?

Czy wiesz, że największym producentem energii hydroelektrycznej są Chiny, a zaraz po nich plasuje się Kanada, Brazylia i Stany Zjednoczone, Rosja, Norwegia i Indie?

Czy wiesz, że do zagospodarowania pozostaje jeszcze ok. 2/3 potencjału, którego wykorzystanie ma sens ekonomiczny. W Ameryce Łacińskiej, Afryce Środkowej, Indiach i Chinach wciąż jest mnóstwo nieujarzmionych jeszcze zasobów wodnych?

Czy wiesz, że lodowce pokrywają 10-11% powierzchni wszystkich lądów?

Czy wiesz, że …

Wodne anomalie

Pierwszą z nich jest gęstość wody, której największą wartość można odnotować w temperaturze +4°C. Jest to bardzo istotna cecha, dzięki której lód, jako lżejszy, w zbiornikach wodnych tworzy się na ich powierzchni, a w wodzie pod pokrywą lodową, mogą w okresie zimowym żyć organizmy wodne. Do innych anomalii zalicza się:
– obniżanie się temperatury wrzenia wody przy spadku ciśnienia, np. na szczycie Mount Everest woda wrze w zaledwie 68°C podczas gdy woda w głębi oceanu w pobliżu otworów geotermalnych może pozostać w postaci ciekłej w temperaturze znacznie wyższej niż 100°C
– duże wartości napięcia powierzchniowego i ciepła parowania
– wzrost objętości wody o około 10% przy zamarzaniu

Brudna woda

Ponad 800 milionów ludzi na świecie nie ma dostępu do bezpiecznej wody pitnej. Brudna woda oraz brak higieny zabija rocznie miliony ludzi. Nawet jeśli wody jest pod dostatkiem, jest ona zanieczyszczona bakteriologicznie. Okazuje się, że w biednych krajach afrykańskich, gdzie w dostępnej wodzie kłębią się wirusy i bakterie, istnieje prosty sposób oczyszczania. Wystarczy nabrać wody zanieczyszczonej biologicznie do plastikowej butelki, zamknąć nakrętkę i położyć na pełnym słońcu. Przez kilka godzin intensywnej operacji słonecznej promienie ultrafioletowe zabiją znakomitą większość patogenów. Z takiego sposobu dezynfekcji korzysta dziś ok. 4 miliony ludzi.

Brak wody

Ponad miliard ludzi jest uzależnionych od zaopatrzenia w wodę z  topniejących lodowców (fot. 3). Dotyczy to np. wielkich rzek wypływających z Tybetu — „dachu świata”. Kurczenie się lodowców górskich jest więc niebezpieczeństwem. Kiedy lodowce znikną zupełnie, potrzeba będzie budować zbiorniki, w których zmagazynuje się wodę opadową. Jest to jednak bardzo kosztowne i trudne.

Droga woda

W niektórych miejscach, np w drogich sklepach na zachodnioeuropejskich lotniskach, czy w luksusowych hotelach, trzeba sporo zapłacić za butelkę wody mineralnej. Nawet 6 Euro za pół litra.

W marcu 1999 roku Natural Resources Defense Council (NRDC — Krajowa Rada Ochrony Zasobów Naturalnych USA) opublikowała wyniki czteroletnich badań, podczas których poddano analizie ponad 1000 próbek 103 marek wody stołowej. Wnioski były zaskakujące: co najmniej 25% wód stołowych to nic innego, jak butelkowana woda z kranu, niekiedy nieznacznie przetworzona, a czasem nawet nie.

Woda w żywności

Do produkcji żywności potrzeba wielkich ilości wody. Metr sześcienny (1000 l) wody wystarcza do wytworzenia 5 kg kapusty, 2,2 kg pomidorów, litra mleka, ale tylko 0,065 kg wołowiny. Do wytworzenia żywności wegetariańskiej potrzeba mniej wody, ale produkcja mięsa jest bardzo wodochłonna. W jednym steku rozmiaru XXL, oferowanym w niejednej restauracji, „zawarte jest” kilka metrów sześciennych wody. Gdyby Chińczycy mieli jeść tyle wołowiny, co Amerykanie, musieliby mieć znacznie więcej wody na napojenie zwierząt. Potrzebowaliby do tego rzeki tak wielkiej jak Nil.

Wodne rekordy

W kilkudziesięciu tysiącach miejsc na świecie prowadzi się obserwacje opadów atmosferycznych. Rekordowe opady zarejestrowane w punktach pomiarowych to 38 mm w ciągu 1 minuty, 1825 mm w ciągu 1 doby, 9300 mm w ciągu 1 miesiąca i 26 461 mm w ciągu 1 roku. Na szczęście opady te zanotowano w strefach klimatu wilgotnego. Rekordy Polski są znacznie niższe, ale i tak w naszym kraju dochodzi czasem do powodzi.

Deszcze o największej intensywności:

• 35,3 mm w ciągu 2 min. — Szychowice k. Hrubieszowa, 13 VI 1956 r.
• 80,0 mm w ciągu 10 min. — Ryczów k. Zawiercia, 19 VI 1956 r.
• ok. 180 mm w ciągu 60 min. — Sułoszowa k. Olkusza, 18 V 1996 r.
• 220 mm w ciągu 180 min. — Dopiewiec, Palędzie k. Poznania, 6 VI 1988 r.

Najwyższe roczne sumy opadów:

• 2770 mm — Dolina Pięciu Stawów, 2001 r.
• 2628 mm — Hala Gąsienicowa, 2001 r.
• 2599 mm — Kasprowy Wierch, 2001 r.

Najniższa roczna suma opadów: 275 mm — Poznań, 1982 r.

W Peru, w górach w pobliżu Limy, panuje cień opadowy. Spada tam tylko 20 mm deszczu rocznie. Często jednak zdarzają się gęste mgły znad Pacyfiku, więc „łowi” się mikroskopijne krople na plastikowych siatkach. Krople łączą się i spływają drenami do zbiornika. Łowienie wilgoci z powietrza umożliwia więc nawodnienie upraw.

Najgłębsze miejsca

Głębia Challengera w Rowie Mariańskim to najgłębszy punkt we wszystkich oceanach Ziemi. Jej dno sięga 10911 m poniżej poziomu morza. Jeśli na dnie tej głębi postawilibyśmy Mount Everest, to byłby on przykryty przez wodę o głębokości dwóch kilometrów. Na dnie Rowu Mariańskiego woda wywiera ciśnienie 108,6 MPa czyli ponad 1000-krotnie wyższe niż normalne ciśnienie atmosferyczne.

Leżące na Syberii jezioro Bajkał jest siódmym co do wielkości (ma 640 km długości i przeciętnie 50 km szerokości) i zarazem najgłębszym jeziorem świata.  Zawiera 1/5 wszystkich słodkich wód na kuli ziemskiej — tyle, ile wszystkie Wielkie Jeziora Ameryki Północnej razem wzięte. W najgłębszym miejscu jezioro osiąga 1680 m. Gdyby ustawić w tym miejscu cztery najwyższe budynki świata, jeden na drugim, to maszt telewizyjny, umiejscowiony na dachu czwartego budynku, znalazłby się jeszcze 58 m pod powierzchnią jeziora. I chociaż wody jeziora są kryształowo czyste, tak że widoczność sięga 40 m, te cztery budynki byłyby niewidoczne. Wpływa do niego ponad 300 rzek, ale wypływa tylko jedna — Angara. Zimą wody jeziora są skute ponad metrową warstwą lodu przez 4-5 miesięcy. Jednak na dużej głębokości woda zachowuje stałą temperaturę — ok. 4°C. Najgłębszym jeziorem w Polsce i na Niżu Środkowoeuropejskim jest jezioro Hańcza (108,5 m).

Najbardziej słony akwen

Na pograniczu Jordanii i Izraela znajduje się Morze Martwe, które jest ogromnym jeziorem. Woda w nim ma tak dużą gęstość, że nawet człowiek nie umiejący pływać unosi się na jej powierzchni (Fot. 9). Gęstość wód Morza Martwego jest duża ze względu na jego duże zasolenie. W zwykłej wodzie morskiej znajduje się około 2-3% soli. Morze Martwe zawiera jej aż 24%. W „zwykłej” wodzie siła wyporu jest za mała, aby zrównoważyć ciężar człowieka. Gęstość wody w Morzu Martwym jest na tyle duża, że działająca na człowieka siła wyporu jest w stanie zrównoważyć jego ciężar.

Największa budowla

Największa hydroelektrownia na świecie, o zainstalowanej mocy 18,2 tys. MW, działa przy Zaporze Trzech Przełomów na rzece Jangcy w Chinach (Fot. 10). Betonowa zapora ma wysokość 185 m (piętrzenie 175 m) i długość 2335 m. Ciężar wody w zbiorniku o długości 600 km powstałego przez spiętrzenie rzeki Jangcy przez Zaporę Trzech Przełomów zmienia nachylenie osi Ziemi o prawie 3 cm.

źródło: www.wlin.pl